Temsil Yetkisi ve Temsil Kurumu

1. Temsil Kurumu Nedir? Borçlar Hukukunda Temsilin Anlamı Temsil, bir kişinin (temsilci) başka bir kişi (temsil olunan) adına ve hesabına hukuki işlem yapma yetkisidir. Bu kurum sayesinde, hukuki işlemlerin sonuçları, işlemi fiilen yapan temsilcinin değil, adına işlem yapılan temsil olunanın hukuk alanında doğar. Yargı kararlarında bu ilke sıklıkla vurgulanmaktadır. İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk … Devamını oku

Yetkisiz Temsil ve Sonuçları

1. Yetkisiz Temsil Nedir? Borçlar Kanunu’nda Tanımı ve Önemi Yetkisiz temsil, bir kimsenin temsil yetkisi olmadığı hâlde başka bir kişi adına bir hukuki işlem veya sözleşme yapmasıdır. İncelenen tüm mahkeme kararlarında bu tanım ortak bir zemin oluşturmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/1541 E., 2021/1516 K. sayılı kararında bu durum şöyle ifade edilmiştir: “Bir kimsenin temsil … Devamını oku

Korkutma İle Yapılan Sözleşmeler

1. Korkutma Nedir? Sözleşmelerde Korkutmanın Hukuki Tanımı Korkutma (ikrah), bir kimsenin iradesi fesada uğratılarak, normal şartlarda yapmayacağı bir hukuki işlemi, kendisinin veya yakınlarının malvarlığına ya da kişilik haklarına yönelik bir zarar tehlikesi tehdidi altında yapmaya mecbur bırakılmasıdır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun bir kararında belirttiği gibi, “Korkutma hâlinde bozukluk iradenin beyanında değil, iradenin oluşumundadır” (Yargıtay HGK, … Devamını oku

Sözleşmelerde Hile (Aldatma) ve Hukuki Sonuçları

1. Aldatma Nedir? Sözleşmelerde Aldatmanın Hukuki Sonuçları Yargı kararlarında aldatma (hile), istikrarlı bir şekilde şu şekilde tanımlanmaktadır: “genel olarak, bir kimseyi irade beyanında bulunmaya, özellikle sözleşme yapmaya sevk etmek için onda kasten hatalı bir kanı uyandırmak veya esasen var olan hatalı bir kanıyı korumak yahut devamını sağlamak.” (Bkz. Yargıtay HGK, 2017/1-1216 E., 2021/60 K.; İstanbul … Devamını oku

Sözleşme Yaparken Yanılma ve Sonuçları

1. İrade Bozukluğu Nedir? Türk Borçlar Kanunu’nda Yanılma Kavramı İrade bozukluğu, bir sözleşme yapılırken taraflardan birinin işlem iradesinin oluşum veya beyanı aşamasında ortaya çıkan sakatlıklardır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun yerleşik içtihatlarında vurgulandığı üzere, irade bozukluğu iradenin özgürce oluşmadığını veya gerçek iradeye uygun şekilde açıklanmadığını gösterir. Yanılma (hata), bu sakatlık hallerinden biri olup, “iç irade ile … Devamını oku

Ön Sözleşme

1. Ön Sözleşme Nedir? 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 29. maddesi, ön sözleşmeyi şu şekilde düzenlemektedir: “Bir sözleşmenin ileride kurulmasına ilişkin sözleşmeler geçerlidir.” Yargı kararları bu hükmü temel alarak ön sözleşmeyi istikrarlı bir şekilde tanımlamıştır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun bir kararında ön sözleşme, “tarafların ileride bir başka sözleşme (asıl sözleşme) yapacaklarına ilişkin olarak akdettikleri bir … Devamını oku

Aşırı Yararlanma(Gabin)

1. Aşırı Yararlanma (Gabin) Nedir? TBK m. 28, sözleşme serbestisi ilkesinin sınırlarını çizen ve sözleşme adaletini sağlamayı amaçlayan bir hükümdür. Madde metni şöyledir: “Bir sözleşmede karşılıklı edimler arasında açık bir oransızlık varsa, bu oransızlık, zarar görenin zor durumda kalmasından veya düşüncesizliğinden ya da deneyimsizliğinden yararlanılmak suretiyle gerçekleştirildiği takdirde, zarar gören, durumun özelliğine göre ya sözleşme … Devamını oku

Sözleşme Özgürlüğü

1. Sözleşme Özgürlüğü Nedir? TBK Madde 26’nın Temel Anlamı Sözleşme özgürlüğü, bireylerin özel borç ilişkilerini hukuk düzeninin sınırları içinde özgürce kurabilme ve düzenleyebilme yetkisi olarak tanımlanmaktadır. Bu ilke, borçlar hukukuna hâkim olan irade özerkliği prensibinin en önemli yansımasıdır. Anayasa Mahkemesi’nin 1998/10 E., 1998/18 K. sayılı kararında belirttiği gibi, “hürriyet temeline dayalı bir toplumda irade serbestliği … Devamını oku

Genel İşlem Koşulları TBK m.20-25

1. Türk Borçlar Kanunu Madde 20: Genel İşlem Koşullarının Tanımı ve Önemi TBK Madde 20, genel işlem koşullarını, “bir sözleşme yapılırken düzenleyenin, ileride çok sayıdaki benzer sözleşmede kullanmak amacıyla, önceden, tek başına hazırlayarak karşı tarafa sunduğu sözleşme hükümleri” olarak tanımlamaktadır. Yargı kararları, bu tanımın unsurlarını netleştirmektedir. Koşulların tek taraflı olarak ve müzakere edilmeksizin karşı tarafa … Devamını oku

Muvazaa Nedir? TBK m.19

1. Türk Borçlar Kanunu Madde 19: Sözleşmelerin Yorumu TBK Madde 19, sözleşme yorumunda irade teorisini benimseyen temel normdur. Yargı kararları bu maddeyi şu şekilde alıntılayarak yorum ilkesini ortaya koymaktadır: “Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır.” (Bkz: Yargıtay … Devamını oku